Những hiểu lầm thường gặp về nghiệp đoàn Nhật Bản

Khi tìm hiểu về chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản, cụm từ “nghiệp đoàn” thường xuất hiện song song với công ty phái cử và công ty tiếp nhận. Tuy nhiên, không ít người lao động lại hiểu sai vai trò và chức năng của nghiệp đoàn, dẫn đến lo lắng hoặc đánh giá chưa đúng về môi trường làm việc tại Nhật. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ và xóa bỏ những hiểu lầm thường gặp về nghiệp đoàn Nhật Bản, để yên tâm hơn trên hành trình làm việc và học tập tại xứ sở hoa anh đào.

Hiểu lầm 1: Nghiệp đoàn là người “trả lương” cho thực tập sinh

Đây là hiểu lầm phổ biến nhất. Trong thực tế, nghiệp đoàn không phải là người trả lương, mà chỉ là tổ chức trung gian đảm bảo người lao động nhận đủ quyền lợi theo hợp đồng.

• Công ty tiếp nhận mới là bên trực tiếp ký hợp đồng lao động và trả lương hằng tháng cho bạn.
• Nghiệp đoàn có nhiệm vụ kiểm tra xem công ty có tuân thủ quy định không: mức lương, thời gian làm việc, bảo hiểm, chỗ ở, v.v.

Nếu có tranh chấp, nghiệp đoàn là bên đứng ra hòa giải và báo cáo cơ quan chức năng, chứ không nắm quyền chi trả hay trừ tiền của thực tập sinh.

👉 Xem thêm: Nghiệp đoàn Nhật Bản là gì? Vai trò của Nghiệp đoàn

Hiểu lầm 2: Nghiệp đoàn chỉ xuất hiện khi có vấn đề

Nhiều bạn nghĩ rằng “nghiệp đoàn chỉ xuất hiện khi có sự cố”, còn bình thường thì họ “bỏ mặc thực tập sinh”. Đây là nhận định sai.
Thực tế, nghiệp đoàn luôn theo sát quá trình làm việc của thực tập sinh ngay từ khi bạn sang Nhật:

• Họ thường xuyên ghé thăm nơi ở, nơi làm việc định kỳ để kiểm tra tình hình.
• Cung cấp tư vấn, hướng dẫn sinh hoạt bằng tiếng mẹ đẻ hoặc tiếng Nhật dễ hiểu.
• Hỗ trợ gia hạn tư cách lưu trú, đổi việc trong trường hợp đặc biệt hoặc giải quyết mâu thuẫn với công ty tiếp nhận.

Tuy không gặp hàng ngày, nhưng nghiệp đoàn luôn là “hậu phương” giúp thực tập sinh an tâm hơn về mặt pháp lý và tinh thần.

 Hiểu lầm 3: Nghiệp đoàn là người “quản lý nghiêm khắc”

Một số bạn khi mới sang Nhật thường có ấn tượng rằng nghiệp đoàn là “người giám sát”, “rất nghiêm khắc” hoặc “hay kiểm tra bất ngờ”. Thật ra, sự nghiêm túc của nghiệp đoàn xuất phát từ quy định của Chính phủ Nhật, chứ không phải vì họ muốn gây áp lực.

• Nghiệp đoàn phải đảm bảo mọi thực tập sinh tuân thủ pháp luật và quy tắc sinh hoạt của Nhật Bản.
• Họ chịu trách nhiệm nếu thực tập sinh bỏ trốn, làm thêm sai quy định hoặc vi phạm kỷ luật.
• Việc kiểm tra định kỳ giúp nghiệp đoàn phát hiện sớm rủi ro, tránh để công ty tiếp nhận hoặc người lao động bị thiệt hại.

Nói cách khác, nghiệp đoàn “nghiêm” là để bảo vệ bạn, không phải để làm khó bạn.

👉 Xem thêm: Trách nhiệm của nghiệp đoàn với TTS ở Nhật Bản 

Hiểu lầm 4: Có thể tự liên hệ nghiệp đoàn để xin đổi công việc

Một số bạn cho rằng có thể tự liên hệ nghiệp đoàn để xin chuyển công ty khi thấy nơi làm việc không phù hợp.
Trên thực tế, việc thay đổi nơi làm việc hoặc chuyển ngành nghề phải tuân thủ chặt chẽ theo luật của Nhật Bản, không thể tự ý làm.

Nghiệp đoàn chỉ có thể:

• Tư vấn và làm cầu nối với công ty tiếp nhận mới (nếu lý do chính đáng như phá sản, sa thải, điều kiện vi phạm hợp đồng).
• Không có quyền tự ý chuyển thực tập sinh sang công ty khác nếu chưa có sự chấp thuận từ cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.

Do đó, nếu muốn đổi nơi làm việc, bạn nên thông qua cả ba bên: công ty phái cử ở Việt Nam – nghiệp đoàn – công ty tiếp nhận hiện tại. Làm đúng quy trình vừa đảm bảo quyền lợi vừa tránh bị hủy tư cách lưu trú.

Hiểu lầm 5: Nghiệp đoàn không quan tâm đến đời sống thực tập sinh

Một trong những hiểu lầm thường gặp về nghiệp đoàn Nhật Bản là cho rằng họ chỉ quan tâm đến công việc, không để ý đến đời sống sinh hoạt của thực tập sinh.
Thực tế, nghiệp đoàn thường có bộ phận chuyên trách hỗ trợ tinh thần và đời sống cho người lao động nước ngoài:

• Hỗ trợ tìm nhà ở an toàn, gần nơi làm việc.
• Giải thích quy định về bảo hiểm, thuế, bệnh viện, đi lại.
• Tư vấn khi có vấn đề tâm lý hoặc mâu thuẫn nội bộ.
• Tổ chức lớp học tiếng Nhật, buổi giao lưu văn hóa, giúp thực tập sinh hòa nhập.

Nghiệp đoàn càng hoạt động chuyên nghiệp thì thực tập sinh càng có môi trường sống ổn định, yên tâm làm việc.

👉 Xem thêm: Cách kiểm tra công ty xklđ có uy tín không? 

Hiểu lầm 6: Nghiệp đoàn và công ty tiếp nhận là một

Nhiều người cho rằng “nghiệp đoàn” chính là “công ty nơi làm việc”, nhưng đây là hai đơn vị hoàn toàn khác nhau.

Việc hiểu rõ ranh giới giữa hai bên giúp bạn biết ai là người cần liên hệ khi gặp sự cố, tránh đổ lỗi nhầm hoặc mất thời gian.

Làm sao để tránh hiểu lầm về nghiệp đoàn Nhật Bản?

Để không rơi vào những hiểu lầm thường gặp về nghiệp đoàn Nhật Bản, thực tập sinh cần:

• Tìm hiểu kỹ trước khi xuất cảnh – Hỏi rõ công ty phái cử về tên, vai trò, địa chỉ và người phụ trách nghiệp đoàn tại Nhật.
• Giữ liên lạc thường xuyên – Gọi điện hoặc nhắn tin khi có vấn đề, không im lặng chịu đựng.
• Lưu số điện thoại khẩn cấp của nghiệp đoàn – Phòng khi gặp rắc rối ngoài giờ làm việc.
• Tham gia các buổi họp định kỳ – Đây là cơ hội để phản ánh và được hướng dẫn cụ thể.
• Giữ thái độ hợp tác và tôn trọng – Nghiệp đoàn luôn muốn giúp bạn, nên hãy trao đổi chân thành, trung thực.

Kết luận

Qua bài viết này, bạn có thể thấy rằng hầu hết những hiểu lầm thường gặp về nghiệp đoàn Nhật Bản đều xuất phát từ việc thiếu thông tin hoặc nghe truyền miệng. Nghiệp đoàn không phải là “người khó tính”, mà chính là người đồng hành thầm lặng, giúp bạn yên tâm làm việc, đảm bảo quyền lợi và hỗ trợ hòa nhập tại Nhật.

Khi hiểu đúng về nghiệp đoàn, bạn sẽ biết cách hợp tác hiệu quả hơn, tránh rắc rối và tận dụng tối đa các quyền lợi chính đáng của mình.